Ruski povijesni čušpajz

Izdvajamo

• Puno je razloga zašto se ruska vladajuća klasa od raspada SSSR-a do danas distancionirala od Oktobarske revolucije, ali može se navesti par najvažnijih. Revolucija je još uvijek izvor razdora među Rusima. Da se kojim slučajem ona slavi, sigurno bi nacionalisti organizovali neku vrstu kontrarevolucionarnog marša, koji bi na kraju završio nemirima, što Putin apsolutno ne podnosi. Naime, on je u više navrata izjavio da je raspad Sovjetskog Saveza bio jedna od najvećih političkih grešaka tog vremena, ali nikada ni jednom gestom nije pokazao nostalgiju za vremenom osnivanja socijalističkog poredka, samo iz razloga što je Oktobarska revolucija značila i građanski rat koji je odnio toliko života. Nadalje, Oktobarska revolucija je protivna pravoslavnoj crkvi, a ona je važan element potpore post-sovjetskom režimu.

Povezani članci

• Ilija Jurišić tužio državu Srbiju
• NISMO ISTI
• Intervju Nerzuk Ćurak: Korupcija je vrijednost u našem društvu
• Semir Kazazić: Je li cilj politike da što više ljudi glasa ili nije?
• Čuvari koncentracionih logora u kojima živimo
• Preduzetnici traže smanjivanje plata radnika

Foto:www.ria.ru

A što se tiče jučerašnjeg 7. novembra, odnosno Dana vojne slave Rusije; samo za tu svrhu bila je upriličena vojna parada na kojoj je bila scenski obrađena i pobjeda nad Poljacima 1612. godine, i Borodinska bitka 1812. godine, u kojoj je Kutuzov zaustavio Napoleona pred vratima Moskve, i Staljinova parada iz 1941., s učešćem sovjetske vojne tehnike iz Drugog svjetskog rata, ali naravno, ni jednim činom se nije pomenula Oktobarska revolucija. 

Sjećam se jedne prilike, za vrijeme boravka u Moskvi, išao sam Komsomoljskim prospektom prema ulici Ostoženka na kojem se inače nalazio moj univerzitet, a koja je vodila prema Crvenom trgu, kuda sam ja taj dan imao namjeru ići. Po običaju, zaustavio sam se na platou metro stanice Park kulture, da bih kupio moj omiljeni “triugoljnik sa sirom”. Dok sam ispred malog kioska, odnosno neke vrste adaptirane kamp prikolice, taman preuzimao vruće pecivo, na platou su se iznenada iz različitog smjera ukazale dvije grupe ljudi. U jednoj skupini su nosili crvene zastave, te su među njima neki čak bili obučeni u zimske vojne šinjele sa šiljastim kapama na glavama i velikim prišivenim crvenim petokrakama. Bili su to komunisti. S druge strane su se našli ljudi s plavim zastavama i transparentima na kojima sam uspio primjetiti akronim LDPR. To su bili pobornici Vladimira Žirinovskog. 

Sve skupa, nije tu bilo više od stotinjak ljudi, ali kada su se ugledali, nakon nekih pet do deset sekundi komešanja, navalili su jurišem jedni na druge. U opštem haosu masovne tuče, primjetio sam da su neki od njih pokušavali i da se udaraju velikim motkama na kojima su bile zastave, otprilike veličine kao one koje služe za sportsko skakanje, ali budući da su ove bile prevelike i savitljive, udarci su izgledali traljavo za razliku od šaketanja koje je bilo u toku. Uglavnom, dok sam prestravljen izbjegavao ljudske šake, iz nekog nepojmljivog razloga sam strpao čitav vrući triugoljnik u usta, što je mom doživljaju dodalo još više emocija zbog opekotina i psovki s ustima punih vrućeg sira. Mada se meni činila vječnost, tuča nije trajala više od minutu-dvije, jer se unutar Parka kulture nalazio čitav jedan odred milicije, pa su “menti”, kako Rusi pejorativno zovu miliciju (danas policiju), brzo i efikasno intervenirali. Bio je 7. novembar 2001. godine.

Istorijski zaplet počinje 25. oktobra 1917. godine, dan kada je u Petrogradu, nekad poznatom kao Lenjingrad, a danas kao Sankt Petersburg, počeo oružani ustanak, u istoriji čovječanstva poznat pod imenom “Oktobarska revolucija”. To je povijesni događaj koj je Rusiju promijenio iz korijena ali je u mnogočemu uticao na tok istorije svijeta, i koji ove jeseni obilježava svoju stogodišnjicu. 

Foto: Firenews, Petrograd 7.11.2017.

Budući da su revolucioneri na samom početku 1918. godine prešli s julijanskog kalendara na gregorijanski, odnosno, kako su to nazvali, “novi stil” računanja  vremena, datum praznika je prešao s 25. oktobra na 7. novembar, pa se kao takav počeo obilježavati još iste 1918. godine kao “Dan Velike Oktobarske socijalističke revolucije”. Ova revolucija je istovremeno označila i početak petogodišnjeg građanskog rata između “crvenih” i “bijelih”, rezultatom čijeg bratoubilačkog rata je izgubljeno više miliona života, a u kojem su crveni izvojevali pobjedu 1923. godine.

Nakon Lenjinove smrti, dolaskom Staljina na čelo SSSR-a, praznik je dobio svojstveni kanon pa je praznična atmosfera u Moskvi formalizirana na Crvenom trgu na kojem su paradirali radnici i vojska, dok je sovjetsko rukovodstvo skupa s Josifom Visarionovičem uobičajeno posmatralo mimohod s Lenjinovog mauzoleja. Proslava najvećeg praznika SSSR-a nije prestala ni u najkritičnijim trenutcima tokom Drugog svjetskog rata. Tako se Staljinovom direktivom vojna parada održala u Moskvi i 7. novembra 1941. godine, u vrijeme kada je vojska nacističke Njemačke bila zaustavljena na samo trideset kilometara od centra glavnog grada. Oko te parade 1941. godine kruže razne priče i anegdote u vezi represivne organizacije i Staljinove brutalnosti, ali je ostala upamćena u modernoj istoriji Rusije najviše zbog sovjetskog prkosa nacističkom agresoru. 

Nakod Drugog svjetskog rata, Oktobarska revolucija se nastavila obilježavati u velikom stilu ali je vremenom interes sovjetske javnosti ze revolucijom pao ustupivši mjesto Danu pobjede koji slavi dan kapitulacije nacističke Njemačke u mjesecu maju. 

Međutim, komplikacija nastaje nakon raspada Sovjetskog Saveza kada je Ruska Federacija, kao najveća nasljednica socijalističke superdržave, upala u duboku političku, društvenu i ekonomsku krizu, u čijem društveno-političkom aspektu je dominirao sukob starih i novih snaga. Početkom devedesetih godina prošlog vijeka, Komunistička Partija Ruske Federacije (KPRF) je bila najveći oponent tim novim političkim snagama, stoga je establišment pod rukovodstvom Borisa Jeljcina ulagao veliki napor u deligitimizaciji KPRF-a, generalno se distancirajući i od čitavog sovjetskog/komunističkog nasljeđa, a koji je nerijetko bio popraćen nasiljem i ljudskim žrtvama. 

Dakako, taj napor delegitimizacije prošlosti se osjetio u svim segmentima društveno-političkog života, ali sam po sebi u mnogočemu bio je proturječan jer se pokazalo da je vrlo zahtjevan i konfuzan posao odvojiti Staljinove čistke  i takozvani “crveni teror” od “slavne” prošlosti Sovjetskog Saveza, pogotovo kada se radilo o pobjedi nad nacizmom u Drugom svjetskom ratu. 

Jedan od paradoksa novog državnog diskursa se tiče i obilježavanja povijesnih novembarskih dana. Naime, u momentu revizionističkog impulsa, Boris Jeljcin je 1995. godine potpisao federalni zakon po kojem se 7. novembra obilježavaju “Dani vojne slave Rusije” u čiji sadržaj je uvrstio i dan kada je daleke 1612. godine Moskva oslobođena od poljsko-litvanske okupacije. Naime, početkom XVII vijeka, ruski velikan, Dmitrij Požarskij, je u bici za Moskvu izvojevao pobjedu nad Poljacima, povijesni događaj, koji je tadašnjim ruskim establišmentom iskorišten u svrhu slabljenja značaja Oktobarske revolucije. Nedugo nakon toga, Jeljcin je 7. novembra 1996. godine opet preimenovao praznik u “Dan sporazuma i pomirenja” u kojem se spominjala Oktobarska revolucija, ali uz puno blaži ton, pa je čak na osamdesetu godišnjicu revolucije, čitava 1997. godina unaprijed proglašena za “godinu sporazuma i pomirenja.” 

Taj navodni sporazum i pomirenje, kako sam se više puta osobno uvjerio, nikada nije prihvaćen u svim segmentima ruskog društva, pa je ova goruća tema interpretacije istorije prešla s Borisa Jeljcina na Vladimira Putina kada je ovaj preuzeo dužnost Predsjednika Ruske Federacije 2000. godine. 

Uglavnom, par godina nakon dolaska Putina na vlast, manipuliranje istorije se nastavlja, pa se 2005. godine uvodi novi praznik, 4. novembar, kao “Dan narodnog jedinstva”, dok se 7. novembar i dalje obilježava kao “Dan vojne slave Rusije”, ali koji se od tada odnosi samo na vojnu paradu 7. novembra 1941. godine, a ne na Oktobarsku revoluciju 1917. 

Iste 2005. godine, baš na “Dan narodnog jedinstva”, 4. novembra, po prvi put se organizirao takozvani “Ruski Marš” oko kojeg se okupilo više ruskih nacionalističkih organizacija čija glavna ideološka poveznica je vraćanje na “staru slavu” Ruskog naroda i carske Rusije, a koju je zapravo Oktobarska revolucija srušila 1917. godine. Pored carističke simbolike, na primjer, crno-žuto-bijele zastave iz XIX stoljeća, na Ruskom maršu mogu se čuti slogani tipa “Rusija Rusima” ili “Bog je s nama” koji u velikoj mjeri govori o mentalnom sklopu učesnika marša. Nadalje, iako se radi o manjim nacionalističkim skupinama, učesnici Ruskog marša se po svojoj prirodi ne ustručavaju nasilnog tipa protestvovanja, što je bio slučaj svih ovih godina, pa samim tim i ovogodišnjeg 4. novembra. 

A što se tiče jučerašnjeg 7. novembra, odnosno Dana vojne slave Rusije; samo za tu svrhu bila je upriličena vojna parada na kojoj je bila scenski obrađena i pobjeda nad Poljacima 1612. godine, i Borodinska bitka 1812. godine, u kojoj je Kutuzov zaustavio Napoleona pred vratima Moskve, i Staljinova parada iz 1941., s učešćem sovjetske vojne tehnike iz Drugog svjetskog rata, ali naravno, ni jednim činom se nije pomenula Oktobarska revolucija. 

Puno je razloga zašto se ruska vladajuća klasa od raspada SSSR-a do danas distancionirala od Oktobarske revolucije, ali može se navesti par najvažnijih. Revolucija je još uvijek izvor razdora među Rusima. Da se kojim slučajem ona slavi, sigurno bi nacionalisti organizovali neku vrstu kontrarevolucionarnog marša, koji bi na kraju završio nemirima, što Putin apsolutno ne podnosi. Naime, on je u više navrata izjavio da je raspad Sovjetskog Saveza bio jedna od najvećih političkih grešaka tog vremena, ali nikada ni jednom gestom nije pokazao nostalgiju za vremenom osnivanja socijalističkog poredka, samo iz razloga što je Oktobarska revolucija značila i građanski rat koji je odnio toliko života. Nadalje, Oktobarska revolucija je protivna pravoslavnoj crkvi, a ona je važan element potpore post-sovjetskom režimu. 

Na koncu konca, treba imati u vidu i čjenicu da današnja Rusija pokazuje sve elemente brutalnog kapitalizma, čiji je najveći eksponent malobrojna ali vrlo vidljiva oligrhija koju ruski narod mrzi iz dna duše, pa mu u danom momentu, ako bi se slučajno našao u očajnoj ekonomskoj situaciji, ne bi bilo teško, a ni strano kolektivnom karakteru, da pokrene jednu takvu revoluciju. Dešavanja naroda se u šuštini bojao svaki vladar Rusije, pa i Vladimir Vladimirovič Putin.