Dragan Stojković: Radovan – sramota dovijeka

Izdvajamo

• Sam čin poricanja zločina predstavlja novi zločin. Kao što je i prikrivanje počinioca krivičnog djela posebno krivično djelo. U toj zamci se nalazi srpska i srbijanska elita koja preparira svijest naroda, od djece u vrtićima, učenika, studenata, umjetnika, naučnih radnika do sportista. Groteskno zvuče patetični govori i obilježavanja 78 dana stradanja građana povodom početka NATO bombardovanja, na dan izricanja presude R. Karadžiću u Hagu. Kao da samo trogodišnje granatiranje Sarajeva nije postojalo, kao da nije u njemu poginulo preko 10.000 građana, od toga 1.600 djece. Takvo sljepilo, moralno sljepilo, jeste i jedna vrsta najprimitivnijeg bezobrazluka i beskrupuloznosti. Ta bezosjećajnost za stradanja drugih, po prirodi, načinu pa i brojnosti neuporedivih sa svojim žrtvama, cinična je i predstavlja manipulaciju i zloupotrebu vlastitih nevinih žrtava u opravdanju svoje ideologije i politike .

Povezani članci

• Kojović: Aplikacija je historijski događaj ako znači spremnost na reformu Daytona
• Pančić: Šumadijska genetika
• Briselski protokol politička je kapitulacija SDA pred antibosanskohercegovačkom politikom HDZ-a i SNSD-a
• MOJE SESTRE I BRAĆA
• Dejan Ilić: Politički i intelektualni testament sklopljen je precizno i nedvosmisleno
• Zlatko Dizdarević: UZALUDNA PRIČA

Samo kazna koja bi Radovana Karadžića kao političkog vođu ideologije etničkog čišćenja osramotila dovijeka, može imati nekakvog smisla. Ali, ovakve presude sudovi ne izriču. Izriče ih sud istorije na koji treba čekati vijekovima.

Piše: Dragan Stojković

Da je usvojena i prva tačka optužnice za genocid u sedam opština, Radovan Karadžić bi možda bio osuđen na osamdeset godina zatvora. A i to bi bilo malo. I pored određene simbolike i doživotna kazna je mala s obzirom da i ona prestaje prirodnom smrću kažnjenika i vremenski kaznu skraćuje. Opravdano je nezadovoljstvo brojnih građana Federacije BiH, i mnogih prognanih koji su se vratili u svoje opustošene krajeve u Republici srpskoj, što se kazna Karadžiću, iako je doživotna tako i ne zove – doživotni zatvor. Nekada je u kaznenoj politici bar postojala i odrednica “strogi zatvor”, kao maksimalni izraz satisfakcije i namjere da kažnjeni ispašta za svoja nedjela drugačije od običnih dugogodišnjih vremenskih kazni.

Samo kazna koja bi Radovana Karadžića kao političkog vođu ideologije etničkog čišćenja osramotila dovijeka, može imati nekakvog smisla. Ali, ovakve presude sudovi ne izriču. Izriče ih sud istorije na koji treba čekati vijekovima.

Upravo u tome leži strašna opasnost jer se Haškom sudu odavno, od njegovog osnivanja, učitava nepravednost, politička pristrasnost i neefikasnost. Postoji opasnost da se u nekoj budućoj reviziji istorije dogodi ono što se danas događa sa rehabilitacijama zločina iz Drugog svjetskog rata, iako je od tada prošlo čitavih 70 godina. Kao što su danas rehabilitacijom Draže Mihailovića, ustaštva i četništva, ponižene i ponovo ubijene žrtve nacističkih, ustaških i četničkih zločina, tako postoji realna opasnost da se još jednom zatrpaju i na drugu lokaciju, u zaborav, izmjeste hiljade žrtava iz masovnih grobnica nastalih 1992-1995.

Za ovaj proces prepravljanja istorije neće biti potrebno dugo istorijsko vrijeme. On je svo vrijeme, već od samog prestanka rata 1995. u toku. Elita srpskog naroda, prije svega ona u Srbiji, nije odustala od svih temeljnih ideja koje su dovele do ratne katastrofe. To je prije svega ideja o srpskom jedinstvenom političkom prostoru – teritoriji, koja je čista od drugih nacija i vjera. Ako su “intelektualci” poput istoričara M. Ekmečića mogli da izjavljuju kako, ako treba, neka 250.000 srpskih mladića poginu da bi se ostvario nacionalni cilj, onda se više desetina hiljada ubijenih komšija druge vjere podrazumijeva. Od te ideje se nikada nije odustalo. Na protiv, ona je zacementirana i u državnoj himni “Bože pravde” riječima “Bože spasi, bože brani srpske zemlje, srpski rod“. A drugi rodovi? Šta s njima, na srpskoj zemlji? Odgovor je u izmijenjenom demografskom sastavu na teritoriji dejtonske Republike srpske poslije rata 1992-1995.

Međutim, mnogo značajniji od privatne dalje sudbine R.K. jeste dio presude koji abolira zločine etničkog čišćenja – protjerivanja stanovništva i masovnih grobnica civila u sedam opština, iz prve tačke optužnice. Ovdje se radi o očiglednom političkom kompromisu i ustupku sadašnjoj vlasti u Srbiji koja je, izgleda, miljenik nekih političkih faktora u Evropi i SAD.

Ta prva tačka je i ključna istorijska tema razloga i posljedica raspada Jugoslavije. Poricanje zločina etničkog čišćenja je uslov opstanka Republike srpske. Sam čin poricanja zločina predstavlja novi zločin. Kao što je i prikrivanje počinioca krivičnog djela posebno krivično djelo. U toj zamci se nalazi srpska i srbijanska elita koja preparira svijest naroda, od djece u vrtićima, učenika, studenata, umjetnika, naučnih radnika do sportista. Groteskno zvuče patetični govori i obilježavanja 78 dana stradanja građana povodom početka NATO bombardovanja, na dan izricanja presude R. Karadžiću u Hagu. Kao da samo trogodišnje granatiranje Sarajeva nije postojalo, kao da nije u njemu poginulo preko 10.000 građana, od toga 1.600 djece. Takvo sljepilo, moralno sljepilo, jeste i jedna vrsta najprimitivnijeg bezobrazluka i beskrupuloznosti. Ta bezosjećajnost za stradanja drugih, po prirodi, načinu pa i brojnosti neuporedivih sa svojim žrtvama, cinična je i predstavlja manipulaciju i zloupotrebu vlastitih nevinih žrtava u opravdanju svoje ideologije i politike.

Ali, razgovor i razmišljanja o svemu što se dogodilo, a nosi zajednički naziv Radovan Karadžić, treba usmjeriti i izvan političko pravne sfere, na koju ne možemo uticati, na suštinska pitanja života danas i ovdje.

Danas, političari Srbije i Srpske viču sa govornica o nekakvom ponosu, kako nikakva haška presuda ne može ugroziti Republiku srpsku, a raznorazni “teoretičari” tvrde da je ta Republika srpska jedini pozitivan rezultat raspada Jugoslavije. Može se iz ovakvog razmišljanja zaključiti da je Jugoslavija svjesno i žrtvovana da bi se ostvario projekat Velike Srbije, makar i u ograničenom ili prijelaznom obliku RS. Zbog toga, i zbog popuštanja suda u Hagu po prvoj tački optužnice, Radovan Karadžić više nije bitan. On će svakako završiti u zatvoru. Ali, postavljanje spomen ploča sa njegovim imenom već je počelo.

 A ko je bila ta osoba, taj Radovan Karadžić?

Na kraju obimnih novinskih izjveštaja prilikom hapšenja Radovana Karadìća diskretno se provuklo prvi put za tih trinaest godina i par činjenica iz njegove biografije: “Zbog toga što je društvenim parama gradio vikendicu na Palama bio je 11 mjeseci u istražnom zatvoru u Sarajevu 1984. godine, a zbog pronevjere i krađe bio je osuđen na tri godine zatvora 1986. godine” (koje nikad nije izdržao).

Zbog ovih par činjenica, Prevara i Zabluda izbijaju u prvi plan priče o srpskom nacionalnom heroju Radovanu Karadžiću čiju psihu, karakter i mentalitet je anticipirao još davnih sedamdesetih dramski pisac Dušan Kovačević u svom negativnom junaku Radovanu III. Radovanu koji je puškom i psovkom j… im mater ratovao sa komšijama u neboderu. Prevara i Zablude je pravi naziv srpskog nacionalističkog projekta čiji je jedan od protagonista bio i Radovan IV Karadžić. Radovan IV je, pokazalo se, bio najveći glumac u tom komadu i odigrao je do kraja svoju prevarantsku ulogu. Kao doktor Džekil/mister Hajd, Radovan IV je odglumio razne likove. Od patriote koji je bio “brižan za svoj narod”, političara “koji želi mir svima”, beskrupuloznog, ciničnog, monstruoznog nalogodavca opsade Sarajeva i genocida u Srebrenici, političara o kojem priča cijela zemaljska kugla, do prerušenog bjegunca, gurua alternativne medicine koji egzibicionistički maltene uživa u svojim vještinama.

Dakle, lanac nekažnjenih prevara započeo je Karadžić upravo izgradnjom vikendice na Palama 1984. godine i on je sa strašću kockara, nastavio pronevjerama i krađama 1986-te. Mnogo unosniji posao za Radovana IV ukazao se početkom “dešavanja naroda” u Srbiji, pa je on odmah procijenio da u toj Velikoj prevari i za njega mora biti mjesta, i to u jednoj od glavnih uloga. Krvoprolića na samom početku rata u Zvorniku, Bijeljini i Višegradu su uspostavila lanac zločina koji je svoj epski vrhunac dostigao genocidnim masakrom u Srebrenici. Svo vrijeme se iza prevare koja se pozivala na “nacionalni interes” ustvari, krio kriminalni interes hiljada Radovana sa početka Karadžićevog puta, kad je od društvenih para zidao sebi vikendicu. Upravo taj kriminalni interes vladajući je i danas, i on kreira nacionalnu politiku Srbije i Srba u Bosni i Hercegovini.

Društvo koje svoju prošlost, sadašnjost i budućnost zasniva na prevarama, krađi i zločinu, koje sakriva i ne priznaje, počiva na zabludama kobnim po vlastitu sudbinu.

Razotkrivanje Velike prevare projekta srpskog nacionalizma i svih prevara Radovana IV Karadžića lično, moguće je. Naravno da od modela “Radovan” nisu bili imuni i pripadnici drugih nacionalnih zajednica u Bosni i Hercegovini. Cijela ta prevarantska mafija zaogrnuta plaštom “nacionalnih interesa” moraće da objasni narodu, koji sve više gladuje, svoju ulogu ne samo u ratu, nego i poratnim decenijama nastavka pljačke i održavanja i podsticanja ideologija etničkih podjela i mržnji. Moguće je otkriti prevare još uvijek zaštićenih i mitologizovanih, političara, intelektualaca, pjesnika, filozofa i episkopa. Moguće je otrežnjenje od nacionalnih zabluda i moguće je stvarno pokajanje kao prvi korak ka obnovi (samo)poštovanja i dostojanstva (srpskog naroda), pomirenje sa narodima u okruženju i okretanje zajedničkom životu u budućnosti.

 Vidljiv gest bi, osim verbalnog priznanja i pokajanja, bila poniznost prema istorijskim činjenicama umjesto da se one bahato negiraju. Vili Brant se ponizio u ime njemačkog naroda i klekao pred spomenikom žrtvama holokausta. A A. Vučić je mislio da može ponosno doći u Srebrenicu, prošetati Baščaršijom i “ispoštovati” crkve i džamije. Ta prozirna politička gluma, te maske dobronamernosti i “pružene ruke” pale su kad je trebalo istinski priznati, pokajati se i povinovati se presudi međunarodnog suda. Umjesto puta pomirenja, 24. marta smo čuli nove prijetnje i upozorenja, u cilju očuvanja “tekovina bratoubilačkog rata”.