EKONOMIJA PO RECEPTU REPUBLIKE SRPSKE: Beskrajno zaduživanje za očuvanje vlasti

Ljiljana Kovačević/žurnal.info
Autor/ica 5.11.2021. u 08:39

EKONOMIJA PO RECEPTU REPUBLIKE SRPSKE: Beskrajno zaduživanje za očuvanje vlasti

foto: Vlada.rs

Limit od 500 miliona KM već je probijen u aprilu, kada se Vlada RS na Londonskoj berzi zadužila 585 miliona KM, bez ikakve najave i po enormno visokoj kamatnoj stopi od 4,75 posto. Do dana današnjeg nije poznato ko je kupio obveznice RS

Piše: Ljiljana Kovačević

Vlast u Republici Srpskoj je početkom oktobra ove godine donijela odluku o povećanju limitiranog iznosa garancija, koje može izdati ovaj entitet, sa 500 miliona konvertibilnih maraka na 750 miliona KM. U Odluci o izmjeni Odluke o iznosu garancija koje može izdati Republika Srpska u 2021. godini, usvojenoj na sjednici Narodne skupštine RS 7. oktobra, navedeno je: „da se u tački jedan iznos 500.000.0000 mijenja i glasi 750.000.000“. To praktično znači da vlast u Republici Srpskoj „pokriva“ prekoračenja u kreditnim zaduženjima u ovoj godini, koja su već veća 500 miliona KM.

Ministarka finansija Republike Srpske Zora Vidović je u decembru prošle godine u entitetskom parlamentu navela da se odobrava izdavanje garancija RS za kreditna zaduženja u 2021. godini do iznosa od 500 miliona KM, što je, kako je precizirala, okvir do kojeg je moguće izdati garancije Republike u pomenutoj fiskalnoj godini za projekte za koje Vlada ocijeni da su prioritetni. U međuvremenu su vlasti procijenili da je za njihove potrebe granica zaduženja od 500 miliona KM preniska, pa su je podigli za još 250 miliona KM. Stalna zaduženja su osnovni princip aktuelne Vlade RS od njenog osnivanja do danas.

Zora Vidović je na sjednici Narodne skupštine u oktobru ove godine navela da se podiže limit izdavanja garancija RS sa 500 miliona na 750 miliona KM za pokriće eventulanog zaduženja Elektroprivrede RS. Tačnije, Elektroprivreda RS namjerava da uzme kredit ili emituje obveznice na Bečkoj berzi, za šta su joj potrebne garancije Vlade RS?!!

Limit od 500 miliona KM već je probijen u aprilu, kada se Vlada RS na Londonskoj berzi zadužila 585 miliona KM, bez ikakve najave i po enormno visokoj kamatnoj stopi od 4,75 posto. Do dana današnjeg nije poznato ko je kupio obveznice RS, jer entitetska vlada to krije, što samo po sebi govori da se radi o spekulativnim poslovima. Ono što je jasno, a i potvrđeno iz Vlade RS, jeste da je taj novac iskorišten za povećanje plata i penzija u RS i održavanje likvidnosti.

Premijer Republike Srpske Radovan Višković je izjavio da on ne zna „drugačije raditi osim domaćinski i iskreno u skladu sa realnim stanjem“.

„Naučio sam da funkcionišem tako da realno posmatram stanje, realno cijenim budžet, prihode i rashode i ne mogu prihvatiti obavezu koju ne mogu finansirati“, rekao je Višković u intervjuu za agenciju SRNA.

Radovan Višković

Za Viškovića je „domaćinski“ rad sveden na stalno zaduživanje građana Republike Srpske. On se ponaša kao ljudi koji prvo pozajmljuju od rodbine i komšija (kao što se Vlada prvo zaduživala kod komercijalnih banaka u RS), a kad rodbina i komšije shvate da onaj koji traži novac ima male mogućnosti da ga vrati, onda krenu da se zadužuju kod lihvara po zelenaškim kamatnim stopama (zaduženje Vlade RS na Londonskoj berzi). Rezultat „domaćinskog“ rada vlasti u RS je da ukupan javni dug ovog entiteta iznosi 6,4 milijarde maraka.

Još tragičnije od toga je što nesmanjenim elanom nastavljaju da se zadužuju, od Vlade preko javnih preduzeća. Osim što novac kojim zadužuju građane RS koriste za izmirenje osnovnih obaveza i javnu potrošnju, Vlada RS ogromne svote para ulaže u luksuzne projekte, poput izgradnje elitnih hotela na Jahorini, namijenjenih političkoj eliti.

Jedna od neobičnih odluka Vlade RS je da izda garancije za kreditno zaduženje „Lutrije RS“ kod komercijalnih banaka u iznosu od 2.175.000 KM. Ta odluka objavljena je u Službenom glasniku RS i u njoj je navedeno da „Republika Srpska, kao davalac garancije, bezuslovno garantuje plaćanje neisplaćenih obaveza prema ugovoru koji će se zaključiti između JP „Lutrije RS“ a.d. Banjaluka i Konzorcijuma banaka: NLB banka a.d. i Komercijalna banka a.d. Banjaluka“.

Većinski vlasnik „Lutrije RS“ je Republika Srpska, ali određeni broj akcija u tom javnom predužeću ima „Oktan promet“ iz Bijeljine. Ta firma je u vlasništvu ministra komunikacija i transporta BiH Vojina Mitrovića. Osim „Oktan prometa“, koja posjeduje 0,143 akcija „Lutrije RS“, manju količinu akcija posjeduje i Stefan Mitrović, sin ministra Vojina Mitrovića i bivši savjetnik Milorada Dodika.

(zurnal.info)

Ljiljana Kovačević/žurnal.info
Autor/ica 5.11.2021. u 08:39