Češko zdravstvo najbolje od svih postkomunističkih zemalja. Mađari i Poljaci se žale na dugo vrijeme čekanja

Martin Ehl, Václav Lavička
Autor/ica 29.9.2017. u 12:05

Češko zdravstvo najbolje od svih postkomunističkih zemalja. Mađari i Poljaci se žale na dugo vrijeme čekanja

Foto: Shutterstock

  • Srednjoevropske zemlje u nivou zdravstvene zaštite stalno zaostaju za Njemačkom ili Austrijom
  • Izuzetak je Češka kojoj su švedski eksperti dali 13. mjesto od tridesetpet država
  • Mnogi Mađari koji žive van gradova imaju do najbližeg doma zdravlja 40, 50 i više kilometara. Problem je i dugo vrijeme čekanja. Isto važi i za Poljake.

Uredio: Ešref Zaimbegović

Srednjoevropske zemlje koje su pristupile EU u maju 2004. ne obezbjeđuju svojim stanovnicima takvu zdravstvenu zaštitu kao Njemačka ili Austrija. Te spadaju u prvih deset u Evropi. Međutim Češka opet toliko ne zaostaje.

Od tridesetpet zemalja koje je vrijednovao švedski institut Health Consumer Powerhouse koji prati zdravstvene sisteme Češkoj je pripalo trinaesto mjesto što je najbolje od svih postkomunističkih zemalja. Odmah je iza Švedske ali ispred Britanije ili Italije.

Česi mogu slobodno birati svoga ljekara ili bolnicu. Tako liberalni su i Nijemci. Međutim jedno je pravo a drugo realnost. „Ona se od obećane slobode izbora dosta razlikuje,“ upozorava stručnjak za zdravstveno pravo Ondrej Dostal iz firme PwC Legal. Prema njemu mora se vrijednovati i to koliko je pristupačna zdravstvena zaštita za izolovane seniore koji žive na udaljenom području. To dosadašnja statistika ne uzima u obzir.

„Iz podataka domaćih zdravstvenih osiguranja proizlazi da na preventivnom pregledu u poslednje tri godine nije bilo oko tri miliona ljudi. Ili da 100 hiljada ljudi, uključujući djecu nema svoga ljekara opšte prakse,“ navodi Dostal.

Loš stav zdravstva i česte korupcione afere pri kupovini lijekova ili aparata za bolnice su jedan od uzroka zašto Slovaci ocjenjuju kvalitet života u svojoj zemlji kao loš.

To što je učestvovao u karitativnom radu pomažući teško oboljelim i obećavao da će se boriti protiv korupcije u zdravstvu bio je jedan od razloga zašto je 2014. Andrej Kiska pobijedio premijera Roberta Fica u direktnom izboru predsjednika.

Slovački ljekari i sestre često se žale na niske plate i odlaze u inostranstvo ili u privatni sektor. Naprimjer ove godine u augustu zaposlenici odjelenja dijagnostičke i interventne radiologije Narodnog instituta za oboljenja srca i žila grupno su otišli u privatnu firmu.

U razvoj bolnica u Slovačkoj investira naprimjer i finansijska grupacija Penta. Iduće godine bi se naprimjer u Bratislavi trebala početi graditi velika bolnica za više od 100 milona evra.

Slovačko zdravstvo švedski stručnjaci vide na 23. mjestu. Mađarska (31. mjesto) i Poljska (32.) se već niz godina nalaze na dnu evropske ljestvice.

Dugogodišnji  loš stav zdravstva u Mađarskoj je posljednji puta kompleksno pokušala riješiti socialističko – liberalna vlada premijera Ference Gyurcsánye 2008. godine.

Htjeli su zavesti plaćanje posjete ljekarima i time učiniti transparentnijim sistem u kome je bilo pravilom da pacijent dolazi ljekaru automatski sa kovertom jer ljekari imaju male plate. Uvođenje plaćanja odbili su Mađari u referendumu koga je progurala tadašnja opoziciona partija Fidesz.

Ta partija je od 2010. na vlasti a pritužbe na pogoršanje kvaliteta zdravstvene zaštite pripada čestim kritikama na adresu vlade i premijera Viktora Orbana. Mađari koji žive na selu imaju često 40, 50 pa i više kilometara do najbližeg doma zdravlja.

Na pogoršanje kvaliteta zdravstva često se žale i Poljaci. Pritom je skoro svaki ministar dolazio sa nekakvim prijedlogom reformi ili temeljnih promjena. Sadašnji ministar zdravstva Konstanty Radziwill hoće da ograniči ulogu slobodnog tržišta u zdravstvu i nasuprot tomu da stvori mrežu bolnica koje bi se finansirale direkton iz budžeta. Međutim on nema jaku poziciju u vladi.

Poljaci se žale na dugo čekanje na razna ispitivanja i na lošu pristupačnost opšte zdravstvene zaštite uključujući i ljekare opšte prakse. Situacija se razlikuje od regiona do regiona. Naprimjer varšavske bolnice su davale 19. septembra termin za operaciju kukova na polovinu novembra ali u Svetokrižkem vojvodstvu južno od poljske metropole termin je moguć tek u maju iduće godine.

ihned.cz

NIVO ZDRAVSTVA U EVROPI

(prema poslednjoj studiji Euro Heaalt Consumer Index)

maksimum bodova 1000

  1. Holandija 927
  2. Švicarska 904
  3. Norveška 865
  4. Belgija 860
  5. Island 854
  6. Luksemburg 851
  7. Njemačka 849
  8. Finska 842
  9. Danska 827
  10. Austrija 826
  11. Francuska  815
  12. Švedska 800
  13. Češka 780
  14. Portugal 763
  15. Britanija 761
  16. Slovenija 740
  17. Estonija 729
  18. Španija 709
  19. Hrvatska 703
  20. Makedonija 699
  21. Irska 689
  22. Italija    682
  23. Slovačka    678
  24. Srbija 670
  25. Malta 663
  26. Kipar   623
  27. Litva    620
  28. Grčka   600
  29. Letonija    589
  30. Mađarska   575
  31. Poljska   564
  32. Albanija   551
  33. Bugarska   526
  34. Crna Gora 518
  35. Rumunija 497
Martin Ehl, Václav Lavička
Autor/ica 29.9.2017. u 12:05