EU se boji praznine nakon odlaska Merkel

Angela Merkel će se povući nekoliko mjeseci nakon njemačkih parlamentarnih izbora u nedjelju.

Odlazak Angele Merkel s političke scene izaziva strah od praznine u Evropskoj uniji, suočenoj s egzistencijalnim izazovima.

Evropski čelnici zadnjih su mjeseci puni riječi hvale za tu ženu koja je na čelu Njemačke sve od 2005, gotovo jednako dugo kao i kancelar njemačkog ujedinjenja Helmut Kohl (1982.-1998.), piše AFP.

Nizozemski premijer Mark Rutte kaže da je bila „velik autoritet”.

Predsjednica Evropske komisije Ursula von der Leyen ističe da je analitički duh te doktorice hemije bio ključan za deblokadu brojnih pregovora na evropskom nivou koji su se činili beskrajnim.

Angela Merkel, najdugovječnija šefica vlade u evropskim demokratijama, odigrala je presudnu ulogu u Evropskoj uniji, smatra politolog Janis Emmanouilidis iz Centra za evropsku politiku (EPC).

Povući će se nekoliko mjeseci nakon njemačkih parlamentarnih izbora u nedjelju, jer je potrebno neko vrijeme za formiranje nove vlade.

„Naravno, njezin odlazak ostavlja prazninu”, rekao je Emmanouilidis za AFP, smatrajući da je riječ o „kraju jedne epohe”, prenosi Hina.

Merkel se 16 godina svoje vladavine morala nositi s „permanentnom krizom” Evropske unije, od finansijske krize 2008. do Brexita i pandemije korona virusa, podsjeća stručnjak.

Pragmatična političarka

Njeni govori o Evropi neće ući u historiju. Pošto nije bila vizionarka, kancelarka duguje stečeni ugled svojoj pragmatičnosti koja joj je omogućila da sačuva jedinstvo Evropske unije sklapajući nužne kompromise, navodi agencija.

Pokazala je „kontinuitet i odlučnost”, što su mnogi Evropljani u nesigurnim vremenima znali cijeniti.

„Novi kancelar, ako je želi zamijeniti u toj ulozi, morat će dokazati svoju širinu i vjerodostojnost”.

Nije bitno zove li se Armin Laschet (CDU), Olaf Scholz (SPD) ili Annalena Baerbock (Zeleni).

Po ispitivanju koje je Evropsko vijeće za međunarodne odnose provelo u 12 članica EU-a (ECFR), 41 posto ispitanika kazalo je da bi glasali za Angelu Merkel, a ne francuskog predsjednika Emmanuela Macrona kada bi se biralo predsjednika Evrope.

Nije spasiteljica Evrope

Tokom krize eura, početkom 2010-ih, Merkel je izazvala nezadovoljstvo zakašnjelim priskakanjem u pomoć zaduženim zemljama poput Grčke pa se jedno vrijeme strahovalo od kraha zajedničke valute.

„Angela Merkel nije spasila Evropu”, ocijenio je bivši predsjednik Evropske komisije Jean-Claude Juncker.

„To je njemačka priča. Željeli bi da je ona bila zaslužna za sva rješenja u teškim krizama”, rekao je za belgijski list Le Soir.

„Ne podcjenjujem ulogu koju je imala, ali daleko sam od toga da je preuveličavam jer je znala oklijevati u tom razdoblju koje je bilo među najtežima u izgradnji evropskog projekta”.

Za tog političkog veterana iz Luksemburga, Merkel se ipak ponijela kao „državnica” otvorivši 2015. njemačke granice izbjeglicama usprkos osudama u vlastitoj zemlji i „dobro je reagirala” tokom pandemije prihvativši historijski plan spašavanja od 750 milijardi eura koji je utjelovio evropsku solidarnost.

Bivša španska ministrica vanjskih poslova Ana Palacio kancelarki zamjera strategiju koja se sastojala u “čekanju da očajničke situacije dovedu do očajničkih mjera”.

Ta strategija „često je išla na ruku onima koji su kršili pravila”, smatra ona, govoreći o njemačkom oklijevanju u odnosu prema mađarskom premijeru Viktoru Orbanu čija se zemlja udaljila od evropskih vrijednosti.

Evropska unija suočena je s historijskim izazovima: treba obnoviti ekonomiju nakon pandemije, boriti se protiv klimatskih promjena, geopolitički se etablirati nasuprot SAD-a o Kini.

„Merkel je možda vješto održavala status quo na kontinentu zadnjih godina, ali izazovi s kojima je Evropa danas suočena zahtijevaju radikalna rješenja, a ne kozmetičke promjene. Evropska unija danas treba Njemačku s vizijom”, smatra Piotr Buras iz ECFR-a.

balkans.aljazeera.net