Prvi junaci Drugog svjetskog rata

Povezani članci

• U Ženevi nastavak mirovnih pregovora o Siriji
• U poplavama u Pakistanu poginulo 140 osoba
• Državni sekretar SAD-a dolazi u Ukrajinu i Njemačku u jeku napetosti sa Rusijom
• Predsjednik Srbije Vučić: Napad na ostatke slobode
• U Tajlandu prosvjednici zauzeli glavni stožer vojske
• UN pozvao na embargo na prodaju oružja Mjanmaru

Poljaci su sa pravom ponosni na svoje junake iz Westerplatte. Njihova izvanredna hrabrost zapisla se zlatnim slovima do istorije poljskog naroda. Postala je osnovom za cijeli niz knjiga i poeziju koja je opisala neravnopravnu borbu Poljaka sa njemačkim okupatorom.

Preveo i uredio: Ešref Zaimbegović

Jedna od proslava 70 godina od završetka Drugog svjetskog rata  organizovana je 2015. tamo gdje je rat ustvari i započeo, u poljskom Gdanjsku na poluostrvu Westerplatte gdje se nalazi poznata pomorska tvrđava.

Dobro poznajem tu tvrđavu jer sam šezdesetih godina prošlog stoljeća nekoliko puta službeno putovao u Gdinju i Gdanjsk, gdje je naša firma (Željezara iz Kraljevog dvora kod Praga) isporučivala cijevi za gradnju vodovoda. Prilikom jedne posjete prihvatio sam ponudu domaćina da posjetimo tvrđavu Westerplatte, koja je nekada bila izgrađena sa ciljem odbrane oba pristaništa. U istoriju poljskog naroda i drugoga svjetskog rata tvrđava i njeni branitelji su ušli kao mjesto koje se uspjelo braniti još 7 dana po potpunoj okupaciji Poljske 1. septembra 1939.

Nijemcima u likvidaciji tvrđave nije pomogao ni moderni borbeni brod „Šlezvig – Holštajn“, koji je nekoliko dana prije napada na Poljsku doplovio do Gdanjska na „prijateljsku posjetu“. Iz svojih velikih topova pucao je po tvrđavi uz podršku njemačke avijacije koja je Westerplatte neprekidno bombardovala. Tvrđavu je branilo 205 poljskih vojnika. Protiv njih je bilo postavljeno 2.600 vojnika njemačkog Wehrmachta, pomorske pješadije i odjelenja SS Domovinske odbrane Danzig.

Prema zapisima u borbama za Westerplatte poginulo je 300 neprijateljskih vojnika a na poljskoj strani bilo je 14 žrtava i 53 ranjenih. Posadom je komandovao major Henryk Sucharski koji se nakon dva dana borbi dobio slom živaca. Komandu je preuzeo kapetan Franciszek Dabrowski. Posada je tvrđavu predala 7. septembra zbog nedostatka hrane, vode, municije i medicinskog materijala. Nakon kapitulacije branitelji su bili zarobljeni. Međutim svi su, osim vodnika Kazimierze Rasiňského, koji je kao radista odbio dati Nijemcima radio kod, dočekali oslobođenje Poljske. Prilikom naše posjete muzeju, koji je izgrađen u jednom od mnogobrojnih objekata tvrđave, pratio nas je jedan od učesnika tih borbi.

Ironija sudbine je bila da je nekoliko godina kasnije njemački vojni brod „Šlezvig – Holštajn“ doplovio po svoju smrt do poljskog pristaništa Gdinje, gdje aktivno učestvovao u početku Drugog svjetskog rata. Tu su je 19. decembra 1944. napali engleski bombarderi i potopili.

Poljaci su sa pravom ponosni na svoje junake iz Westerplatte. Njihova izvanredna hrabrost zapisla se zlatnim slovima do istorije poljskog naroda. Postala je osnovom za cijeli niz knjiga i poeziju koja je opisala neravnopravnu borbu Poljaka sa njemačkim okupatorom.