‘Vraćeni’ izbrisani podaci o korona virusu pojačali debate o njegovom porijeklu

Povezani članci

• Referendum o LGBTQ zakonu istoga dana kad i izbori u Mađarskoj
• U sudaru vozova u Indiji poginulo 288 osoba, povrijeđeno 850 putnika
• Umrla Linda Brown, učenica koja je prkosila segregaciji u školama SAD
• Protest stranih diplomata zbog prekomjerne sile u Iraku
• Morales na referendumu izgubio mogućnost za novi mandat
• Masakr u Nigeriji: Pripadnici Boko Harama ubili više od 2.000 ljudi

Analiza američkog naučnika koja izvještava kako je uspio povratiti potencijalno značajne genske podatke kineskih kolega o novom korona virusu, koji su bili uskladišteni u digitalnoj arhivi u američkom Nacionalnom institutu za zdravlje, a kasnije izbrisani, pospiješila je debate o porijeklu virusa, pišu svjetski mediji.

Potvrda zvaničnika

Detalji genetskog sastava nekih od najranijih uzoraka korona virusa u Kine uklonjeni su iz američke baze podataka gdje su prvobitno bili uskladišteni na zahtjev kineskih istraživača, potvrdili su američki zvaničnici, povećavajući zabrinutost zbog tajnosti oko epidemije i njenog porijekla, napisao je Blumberg (Bloomberg).

U saopštenju američkog Nacionalnog instituta za zdravlje (NHI), objavljenog u srijedu 23. juna, navodi se da su podaci o genetskim sekvencama korona virusa iz kineskog grada Vuhana prvi put dostavljeni američkoj agenciji u martu 2020. i da su tri mjeseca kasnije povučeni na zahtjev istog istraživača.

Razlog koji je naveden u vrijeme povlačenje bio je da su informacije o genetskim sekvencama ažurirane i proslijeđene drugoj bazi podataka, navodi NHI dodajući da je istraživač zatražio njihovo uklanjanje kako bi se izbjegla konfuzija, te da NHI “ne može da spekuliše o motivu izvan navedenih namjera istražitelja”.

Nestanak genetskih sekvenci iz baze podataka postavlja pitanje šta je još skriveno u vezi s epidemijom u Vuhanu, rekao je američki virusolog Džesi Blum (Jesse Bloom), koji je ranije ove nedjelje objavio svoje otkriće da su podaci nestali, naglašavajući da naknadno prikupljene informacije ipak ne pružaju definitivne detalje o tome odakle virus potiče.

Političari i naučnici iz cijelog svijeta sve su više frustrirani zbog, kako navodi Blumberg, napora Kine da skrene istragu o porijeklu korona virusa, posebno zbog mogućnosti da je virus procurio iz laboratorije u Vuhanu. Iako je ekspertski tim Svjetske zdravstvene organizacije posjetio Kinu ranije ove godine radi istrage, nije im bio dozvoljen pristup sirovim podacima i njihov zaključak – da je virus vjerovatno prešao preko životinja – kritikovan je kao preuranjen.

Američki predsjednik Džo Bajden (Joe Biden) naložio je američkim obavještajnim agencijama da to ponovo ispitaju dok Kina uporno negira da je laboratorija u Vuhanu imala bilo kakvu vezu sa epidemijom.

Rad jednog naučnika

Dok Bajdenova administracija istražuje sporno porijeklo novog korona virusa, studija istraživača iz Sijetla niti podržava niti niti odbacuje hipotezu da je patogen iscurio iz čuvene laboratorije u Vuhanu. Međutim, postavlja se pitanje zašto su originalne sekvence izbrisane i sugeriše da bi moglo doći do novih otkrića ako se fajlovi povrate iz dalekih krajeva interneta, ukazuje Njujork tajms (The New York Times).

Nova analiza naučnika Džesija Bluma, virologa u Centru za istraživanje raka Fred Hačinson (Hutchinson), objavljena u utorak, 22. juna, pojačava sugestije da je korona virus, kako navodi list, kružio Vuhanom prije prvog širenja povezanog s tržnicama životinja i morskih plodova u decembru 2019. Blum je u analizi, koja još nije pregledana ili objavljena u naučnom časopisu, izrazio sumnju da su sekvence bile izbrisane kako bi se prikrilo njihovo postojanje.

Pregledajući genetske podatke raznih istraživačkih grupa Blum je, pojašnjava list, naišao na studiju iz marta 2020. sa unakrsnom tabelom koja je uključivala informacije o 241 genetskoj sekvenci koju su prikupili naučnici sa Univerziteta u Vuhanu. Unakrsna tabela je ukazala na to da su naučnici otpremili sekvence u onlajn bazu podataka pod nazivom “Arhiv za čitanje sekvenci”, kojom upravlja Nacionalna biblioteka medicine vlade SAD.

Ali kada je dr Blum potražio Vuhanove sekvence u bazi podataka ranije ovog mjeseca, njegov jedini rezultat je bio da “nijedna stavka nije pronađena”. Daljom pretragom Blum je utvrdio da su mnoge od sekvenci koje je, kako prenosi Njujork tajms, prikupio naučnik Aisi Fu u bolnici u Vuhanu, uskladištene kao fajlovi na Gugl oblaku (Google Cloud) odakle je Blum na kraju uspio da povrati 13 sekvenci.

Sa ovim novim podacima, Blum se još jednom osvrnuo na ranu fazu pandemije spojivši 13 sekvenci sa drugim objavljenim sekvencama ranih korona virusa, nadajući se da će napredovati u izgradnji “porodičnog stabla” novog korona virusa.

Novi podaci i informacije

Naučni značaj Blumovog istraživanja ostao je nejasan, ali je izazvao momentalnu onlajn reakciju, pozitivnu i negativnu, među naučnicima koji su raspravljali o talasu teorija o početnom širenju korona virusa, ukazuje Vašington post (The Washinton Post).

Blum je u intervjuu za vašingtonski list kazao da mu je jasno da je ovo vruća tema, naglasivši kako njegov rad nije “sasvim tradicionalna naučna studija, ali bar ima neke nove podatke i nove informacije”, te da to pojačava evidenciju da je virus kružio u Vuhanu prije izbijanja COVID-19 u decembru 2019.

Blumu nije strana debata oko porijekla virusa, naglašava Vašington post i dodaje da je on bio glavni autor pisma časopisu Sajens (Science), koje je potpisalo još 17 istaknutih naučnika, a koje je prošlog mjeseca kritikovalo istragu Svjetske zdravstvene organizacije o porijeklu virusa.

U pismu se poziva na dublju istragu hipoteze o “curenju iz laboratorije”, u kojoj se tvrdi da je korona virus – slučajno ili po dizajnu – možda izašao iz laboratorije u Vuhanu.

U svom radu, Blum ne tvrdi da podaci koje je preuzeo potkrepljuju argument za curenje virusa iz laboratorije ili za prirodnu zoonozu. “Ova studija ne pruža nikakve dokaze ni u jednom slučaju”, naveo je Blum u mejlu. “Međutim, to ukazuje da vjerovatno nismo iscrpili sve relevantne podatke”.

Potraga se nastavlja

Zahtjev kineskih istraživača upućen američkom Nacionalnom institutu za zdravlje da iz ključne naučne baze podataka izbriše sekvence gena ranih slučajeva COVID-19 povećalo je zabrinutost da naučnici koji proučavaju porijeklo pandemije možda nemaju pristup ključnim dijelovima informacija, napisao je Volstrit džurnal (The Wall Street Journal).

Malo je vjerovatno da će nedostajuće sekvence promijeniti trenutno razumijevanje istraživača o prvim nedjeljama pandemije COVID-19 u Vuhanu. Međutim, Blum je rekao da njihovo uklanjanje sije sumnje u transparentnost Kine u nastavku istrage o porijeklu pandemije, s čime su se, ukazuje američki list, složili i drugi pojedini naučnici.

Da bi slijedili porijeklo pandemije naučnicima je, ukazuje Volstrit džurnal, potreban pristup informacijama koje bi mogle da rasvijetle kako je virus prešao na ljude i počeo da se širi. Uklanjanje informacija iz baze podataka kao i nedostatak pristupa drugim istraživanjima može da im oteža njihovo pronalaženje.

Dok međunarodni tim predvođen Svjetskom zdravstvenom organizacijom kao i drugi naučnici istražuju kako je počela pandemija, objavljivanje Blumove analize moglo bi, prema pisanju njujorškog lista, da pojača pozive na veću saradnju Kine u globalnim naporima da se odredi izvor novog korona virusa.

Blum kaže da čak i ako ne bude dalje međunarodne istrage, pristup koji je zauzeo mogao bi da bude iskorišten da se sazna više o porijeklu ili ranom širenju korona virusa te da namjerava da prođe kroz svaku ranu studiju i opise podataka o novom korona virusu u mogućem pronalaženju drugih ranih informacija “o sekvencama koje još nisu pronađene”.

RSE